بررسی جامع توسعه و رشد صنعت گردشگری سلامت در ایران
گردشگری سلامت در ایران تنها درمان نیست، یک تجربه کاملا موفق است که اقتصاد ایران را متحول می‌کند. تصور کنید بیمارانی از سراسر خاورمیانه و حتی اروپا برای دریافت خدمات درمانی پیشرفته -از پیوند اعضا و درمان ناباروری تا جراحی‌های زیبایی- به ایران می‌آیند، اما با قیمت‌هایی مناسب گاها تا ۷۰٪ ارزان‌تر از اروپا ؛ اینجا نه تنها با پزشکان متبحر و تجهیزات پیشرفته روبرو می‌شوند، بلکه پس از درمان، می‌توانند در شهر شیراز قدم بزنند و یا ازشهر اصفهان دیدن کنند. این صنعت سالانه میلیون‌ها دلار درآمد ارزی پایدار ایجاد می‌کند و برای ده‌ها هزار نفر -از جراحان تا راهنمایان تور و هتلداران- اشتغالزایی می‌کند. بنابراین صنعت گردشگری سلامت ایران، موهبتی است که همه در آن برنده هستند .
در جدول زیر نقش گردشگری سلامت در توسعه اقتصادی به وضوح مشاهده می شود .
| مزیت اقتصادی | توضیحات مرتبط |
| درآمد ارزی | درآمدی بیش از ۱ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ و هدفگذاری برای رسیدن به ۶ میلیارد دلار. |
| اشتغالزایی | ایجاد فرصت‌های شغلی در بخش‌های پزشکی، هتلداری، حمل‌ونقل و خدمات گردشگری. |
| هزینه رقابتی | هزینه درمان در ایران تا ۶۵٪ ارزان‌تر از آمریکا و ۵۰٪ ارزان‌تر از ترکیه. |
| توسعه زیرساخت | سرمایه‌گذاری در بیمارستان‌ها، هتل‌ها و مراکز تفریحی که به نفع کل جامعه است. |
لازم به ذکر است که ایران با سرمایه‌گذاری بر روی این صنعت و ارائه خدمات درمانی باکیفیت در کنار تجربه فرهنگی منحصر به فرد، نه تنها اقتصاد خود را تقویت می کند، بلکه تصویر خود را در جهان به عنوان یک مقصد پیشرفته پزشکی ارتقا میدهد.
جایگاه ویژه گردشگری سلامت در برپایی اقتصاد مقاومتی و توسعه ملی
صنعت گردشگری سلامت به عنوان یکی از ارکان کلیدی نقش مهمی را در تحقق اقتصاد مقاومتی و توسعه ملی ایران ایفا می‌کند، زیرا با ایجاد اشتغال، رشد اقتصادی، جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی و کاهش وابستگی بودجه دولت به نفت، به تقویت پایه‌های اقتصادی کشور می‌پردازد .تا جایی که این صنعت با بهره‌گیری از ظرفیت‌های داخلی همچون پزشکان متخصص، مراکز درمانی پیشرفته و توانمندی های چشمگیر پزشکی در حوزه‌هایی مانند سلول‌های بنیادی، درمان ناباروری و اعمال زیبایی، درآمد ارزی قابل توجهی ایجاد کرده و به عنوان یک صنعت مولد، در برابر نوسانات اقتصادی جهانی از اقتصاد کشور ایران محافظت می‌کند . از طرفی، می توان با هدفگذاری برای تبدیل شدن به قطب برتر گردشگری سلامت در منطقه، نه تنها به ارزآوری و رونق اقتصادی کمک کرد، بلکه با معرفی چهره‌ای مثبت و توانمند از ایران، به بهبود دیپلماسی عمومی در سطح منطقه و جهان و نیز توسعه پایدار ملی بیانجامد .
نقاط قوت و مزیت‌های رقابتی ایران
ایران با دارا بودن ترکیبی استثنایی از توانمندی‌های پزشکی پیشرفته در حوزه‌هایی مانند پیوند اعضا، درمان ناباروری و جراحی‌های تخصصی زیبایی و اصلاحی ، هزینه‌های بسیار رقابتی (تا 70% پایین‌تر از کشورهای اروپایی) و جاذبه‌های فرهنگی و طبیعی بینظیر، موقعیت بی‌همتایی را در صنعت گردشگری سلامت منطقه به دست آورده است. این مزیت‌ها موجب شده ایران تنها با بهره‌برداری از 20% پتانسیل واقعی خود، سالانه حدود 1.2 میلیارد دلار درآمد ارزی داشته باشد، در حالی که بر اساس برآوردهای کارشناسی، این صنعت توانایی رسیدن به درآمد سالانه 5 تا 6 میلیارد دلاری را دارا می‌باشد. این ظرفیت عظیم، گردشگری سلامت را به یکی از امیدبخش‌ترین بخش‌های اقتصاد ایران تبدیل کرده که می‌تواند همزمان با ارزآوری، اشتغالزایی کند و همچنین با معرفی چهره‌ای مثبت از کشور، نقش بسزایی در توسعه ملی ایفا نماید.
لازم به ذکراست که این مزیت ها به اینجا ختم نمی شود و در متن زیر بصورت یک جدول خلاصه به آنها پرداخته شده است
| حوزه مزیت‌ها | مشخصات هر حوزه و آمارهای کلیدی |
| تخصص‌های پزشکی پیشرفته | برتری در پیوند اعضا، درمان ناباروری و جراحی‌های زیبایی که سه رکن اصلی گردشگری سلامت جهانی هستند . |
| هزینه‌های مقرون‌به‌صرفه | هزینه درمان در ایران ۳۰٪ تا ۸۰٪ ارزان‌تر از کشورهای غربی (اروپا و امریکا )و حدود ۵۰٪ ارزان‌تر از ترکیه . |
| زیرساخت‌های درمانی گسترده | ۲۸۰ مرکز درمانی مجاز برای پذیرش بیماران بین‌المللی و ۵۰ دانشکده پزشکی در سراسر کشور . و کلینیک های پیشرفته پزشکی |
| جاذبه‌های مکمل گردشگری | ترکیب درمان با پیشینه فرهنگی کهن، مهمان‌نوازی و جاذبه‌های طبیعی (مانند چشمه‌های آب‌درمانی و طبیعت سرزنده و بومی ) . |
نقش بازیگران مختلف در توسعه صنعت گردشگری سلامت ایران
دولت: وظیفه اصلی تدوین نقشه راه، تسهیل روادید، استانداردسازی مراکز درمانی و رفع موانع بین‌المللی از طریق دیپلماسی فعال را بر عهده دارد.
بخش خصوصی: که شامل شرکت های تسهیل گر و بیمارستان‌ها و کلینیک‌های خصوصی می شود با ارتقای کیفیت خدمات، ایجاد دپارتمان‌های بین‌الملل و سرمایه‌گذاری در بازاریابی هوشمند، موتور محرک این صنعت هستند.
رسانه‌ها و اینفلوئنسرها: با معرفی موفقیت‌های پزشکی ایران و بازاریابی اثربخش، در جلب اعتماد جهانیان و تغییر تصویر ایران در عرصه بین‌المللی نقش کلیدی ایفا می‌کنند.
هماهنگی و همکاری استراتژیک بین این سه بازیگر، کلید تبدیل شدن ایران به قطب گردشگری سلامت در منطقه خواهد بود.
چشم انداز آینده صنعت گردشگری سلامت در ایران
با توجه به مزیت‌های بینظیر پزشکی، هزینه‌های رقابتی و نیز جاذبه‌های تاریخی و گردشگری در ایران، گردشگری سلامت می‌تواند به قویترین موتور محرک اقتصاد کشور تبدیل شود.ناگفته نماند اگرچه چالش‌های ساختاری و بین‌المللی وجود دارد، اما با هماهنگی و عزم جدی دولت، بخش خصوصی و رسانه‌ها، رسیدن به هدف پیش رو در جذب ۲ میلیون گردشگر سلامت و درآمد سالانه ۵ الی۶ میلیارد دلار کاملاً دست‌یافتنی است. این صنعت نه تنها درآمد ارزی سرشاری را برای فعالان این حوزه به ارمغان می‌آورد، بلکه با ایجاد اشتغال، توسعه متوازن منطقه‌ای و معرفی چهره‌ای مثبت از ایران، نقش کلیدی در تحقق اقتصاد مقاومتی و توسعه پایدار ملی ایفا خواهد کرد. افق آینده گردشگری سلامت ایران با برنامه‌ریزی هوشمند و اجرای مؤثر، بسیار امیدبخش و طلایی خواهد بود.
در مقالات بعد به بیان توانمندی ها و پتانسیل های پزشکی و گردشگری سلامت و همچنین چالش های پیش روی این صنعت پویا و توانمند خواهیم پرداخت و بطور جامع و بر اساس تحقیقات کارشناسان موفق به بررسی راهکارهای علمی و سودمند که در اغلب کشور ها به نتیجه رسیده است، خواهیم پرداخت .