بررسی علائم آب سیاه یا گلوکوم و راه های درمان آن

گروهی از اختلالات چشم که بدون هیچ علائمی باعث آسیب های مختلف و مشترک به چشم می شوند را آب سیاه یا گلوکوم (glaucoma) می گویند.

در صورتی که فرد دچار آب سیاه در چشم خود شده باشد و متوجه بروز این بیماری نشود نمی تواند برای درمان آب سیاه چشم خود اقدام نماید. این عدم آگاهی و معتاقباً عدم شروع درمان به راحتی می تواند باعث آسیب کلی به چشم افراد شده و آن ها را نابینا کند. اما درمان زودرس و پیشگیری از پیشرفت علائم این آب سیاه چشم می تواند باعث جلوگیری از کوری و کاهش دید افراد شود.

برای داشتن یک دید خوب عصب بینایی باید سالم بوده و به طور طبیعی کار کند. عصب چشم که در آن بیش از یک میلیون رشته عصبی به صورت دسته ای وجود دارد عمل اتصال شبکیه چشم به مغز را بر عهده دارد. اگر این عصب نتواند کار اتصال را به خوبی انجام دهد فرد در بینایی خود دچار مشکل می شود.

اگر فردی دچار بیماری آب سیاه باشد این بیماری به راحتی به عصب چشم فرد فشار وارد نموده و باعث کاهش دید فرد می شود. به دلیل اینکه بیماری گلوکوم هیچ دردی ندارد و علائم آن برای بسیار از افراد ناشناخته است، فردی که دچار این بیماری شده متوجه کاهش دید خود نمی شوند و آن را به برخی عوامل دیگر ارتباط می دهند. این  افراد در صورت عدم مراجعه به چشم پزشکی تا زمانی که دید آن ها با شدت بیشتر ی کاهش نیابد متوجه مشکل در عصب چشم خود نمی شوند.

بیماری گلوکوم ممکن است در یک چشم یا هر دو چشم افراد به وجود بیاید. در صورتی که فرد، بینایی خود را از طریق آب سیاه از دست بدهد به هیچ وجه نمی تواند بینایی چشم خود را دوباره به دست بیاورد. بنابراین روش های درمان و پیشگیری از این بیماری اهمیت زیادی دارد زیرا چشم عامل زیبایی افراد و یکی از مهم ترین اعضای بدن برای انجام کارهای مختلف می باشد.

بیماری گلوکوم که دارای انواع مختلفی است درمان قطعی ندارد اما با استفاده از برخی روش ها می توان آن را کنترل نمود تا پیشرفت نکند.

انواع آب سیاه

به طور کلی بیماری آب سیاه می تواند به دو صورت آب سیاه زاویه باز و بسته رخ دهد. زاویه چشم به بخش از چشم گفته می شود که در بین بخش رنگی چشم یا همان عنبیه و بخش شفاف چشم یعنی همان قرنیه قرار می گیرد.

آب سیاه زاویه باز

شایع ترین بیماری آب سیاه چشم آب سیاه زاویه باز می باشد. نوع مزمن بیماری آب سیاه چشم می باشد که معمولاً بدون درد نیز هست. در این نوع از آب سیاه مایع درون چشم گیر افتاده و باعث آسیب رساندن به عصب چشم می شود. در واقع در این بیماری زاویه خروج مایع درون چشم باز است امتا به دلایل نامشخص عمل تخلیه این مایع و انتقال آن توسط عصب چشم به کندی صورت می گیرد همین کندی تخلیه مایع باعث بالا رفتن فشار چشم شده و بیماری آب سیاه زاویه باز را به وجود می آورد.

در مواردی که این بیماری پیشرفت قابل ملاحظه ای داشته باشد فرد کمک کم متوجه بروز آن می شود. در این بیماری فرد اشیایی که در جلویش قرار  دارند را به خوبی مشاهده می کند اما در دیدن اشیاء کناری که نیازمند نگاه با گوشه های چشم هستند دچار مشکل می شود.

در ابتدا ایی بیمار ممکن است فقط دید کناری تاری داشته باشد و حاله ای در اطراف اشیاء مشاهده نماید. اما هر چه دیرتر برای آن اقدام نماید این تاری دید ممکن است به دید روبه رویی نیز کشیده شده و باعث کوری کامل چشم فرد شود.

از علائم شایعه این بیماری در افراد می توان به موارد زیر اشاره نمود.

* از دست دادن دید محیط افراد در نواحی کوچکی از میدان دید

*سفت شدن کره چشم

*نقاط کور در میدان دید

*عدم بینایی کامل یا نامناسب بودن دید افراد در شب و تاریکی

*افزایش وسعت نواحی از دست رفته دید افراد که معمولا در هر دو چشم شایعه می باشد.

این علائم در هر فردی با توجه به نوع و زمان بیماری گلوکوم می تواند با هم تفاوت داشته باشد.

آب سیاه زاویه بسته

نوع حاد بیماری آب سیاه زاویه بسته نام دارد. در این نوع از آب سیاه، قسمتی از عنبیه چشم باعث بسته شدن زاویه خروج مایع داخل چشم شده و عصب چشم نمی تواند این مایع را از چشم خارج نماید. این عمل در نهایت منجر به افزایش فشار ناگهانی در چشم بیمار شده و درد شدیدی نیز به همراه دارد. در برخی از موارد آب سیاه زاویه بسته همراه با تهوع و قرمزی چشم نیز نمایان می شود.

آب سیاه زاویه بسته در افراد بالای  سال شایع تر بوده و زنان بیشتر از مردان در خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.

اگر یکی از علائم گفته شده را در درون چشم خود حس کردید فوراً به چشم پزشک مراجعه نمایید زیرا سرعت پیشرفت این بیماری بسیار بالا بوده و در مواردی سریع تر از آنچه که بتوان فکر کرد موجب کوری چشم افراد مبتلا به آب سیاه زاویه بسته می شود.

در درمان آب سیاه زاویه بسته چشم معمولاً ابتدا به وسیله ی قرص و قطره های چشمی مختلف، فشار چشم را کم کرده و آن را پایین می آورند و سپس از طریق لیزر یاک یا درمان های IP اقدام به جلوگیری از پیشرفت بیشتر این بیماری می کنند.

آب سیاه کودکان

نوعی از آب سیاه که کاملاً مادرزادی بوده و در کودکان مشاهده می شود. کودکان ممکن است به دلایل مادرزادی یکی از انواع بیماری زاویه بسته یا باز را داشته باشند. این بیماری در کودکان با علائمی مانند حساسيت به نور، چشم هاي كدر و اشك ريزش شديد  همراه می باشد که بعد از مشاهده آن ها باید حتماً کودکان را برای معالجات مختلف نزد چشم پزشک ببریم.

برخلاف بزرگسالان اولین و آخرین راه درمان آب سیاه کودکان جراحی است زیرا دارو های درمان آب سیاه چشم ممکن است تاثیرات جبران ناپذیری بر روی کودکان مخصوصاً شیرخوارگان بگذارند. در صورتی که این بیماری در کودکان به موقع تشخیص داده شده و جراحی درستی برای عدم پیشرفت آن صورت گیرد می توان امیدوار بود که کودکان در آینده دید مناسبی داشته باشند. اما در غیر این صورت متأسفانه پیشرفت این بیماری می تواند در
همان سنین کودکی منجر به کوری دائمی کودکان شود.

گلوکوم طبیعی

یکی از دلایل اصلی این نوع آب سیاه چشم بیماری دیابت است. در بسیاری از افراد دیابتی ضعف ناشی از بیماری دیابت بر روی عصب چشم تاثیر می گذارد این در حالی است که فشار چشم این افراد کاملاً طبیعی است. این نوع از آب سیاه یک گلوکوم زاویه باز بوده که از طریق قطره های چشمی مانند تیمولل، بریموگان، کوبیوساپت که فشار چشم را پایین می آورند درمان می شود. در صورتی که این قطره ها باعث عدم پیشرفت این نوع از بیماری نشد و کاهش دید استمرار پیدا کرد بادی از طریق عمل جراحی فیلترینگ فشار چشم بیمار را پایین بیاوریم.

برخی از دارو ها مانند قرص تاپی رامیت که معمولاً برای درمان بیماری سرع، افسردگی و سردرد استفاده می شود ممکن است در برخی از افراد باعث افزایش ناگهانی فشار چشم و ایجاد آب سیاه زاویه بسته یا حاد شوند. راه اصلی و آسان برای درمان آب سیاه ناشی از مصرف این قرص ها، استفاده از قرص استازولامید و قطره های باز کننده مردمک به صورت دوره ای و منظم می باشد.